Jest to najczęściej spotykane złamanie w obrębie nadgarstka. Może powstać wskutek upadku na wyprostowaną rękę z wyprostem nadgarstka i odchyleniem dopromieniowym, uderzenia bezpośredniego, odbicia korby starego urządzenia, uderzenia pięścią – siła przechodzi przez śródręcze bezpośrednio na kość łódeczkowatą.

Z uwagi na dość skomplikowany sposób unaczynienia w obrębie kości łódeczkowatej dochodzi do zaburzeń zrostu oraz relatywnie często dochodzi do jałowej martwicy. Grupą ryzyka obarczone są głównie złamania dalszego bieguna kości. Precyzyjne określenie miejsca złamania jest istotne dla decyzji o typie leczenia.

 

Objawy

• ból okolicy promieniowej nadgarstka (albo całego nadgarstka) podczas ruchów biernych i czynnych,
• widoczny obrzęk z zasinieniem w okolicy grzbietowej strony nadgarstka -może się pojawić po kilku godzinach od urazu i wcześnie też zaniknąć,
• ograniczenie ruchomości,
• bolesne odwracanie przedramienia,
• tkliwość dotykowa w tabakierze anatomicznej i okolicy guzka kości łódeczkowatej.

 

Diagnoza nie jest łatwa. Najlepszym potwierdzeniem złamania kości jest zdjęcie RTG, ale wymaga zrobienia go w kilku projekcjach, by uwidocznić szczelinę złamania. Istotne jest również badanie przedmiotowe chorego nadgarstka, wykonanie testów uciskowych oraz porównawczych. W razie konieczności należy poszerzyć diagnostykę o rezonans magnetyczny lub scyntygrafię kości.

 

Leczenie

Leczenie zależy od miejsca i sposobu złamania oraz innych uszkodzeń. Najczęściej stosuje się unieruchomienie w opatrunku gipsowym na 6–10 tygodni. Rzadko zakładana jest szyna gipsowa na 3–4 tygodnie. Trzeba sprawdzać postęp zrostu kości i oceniać ucisk opatrunku na skórę oraz inne tkanki miękkie. Przy złamaniu z przemieszczeniem lub uszkodzeniach tkanek miękkich, konieczny jest zabieg operacyjny. Operacja polega na ustabilizowaniu obu fragmentów kości śrubą. Stabilizację stosuje się również przy braku zrostu kostnego, pomimo zastosowanego zewnętrznego unieruchomienia. W przypadku przedłużającego się braku zrostu, wykonuje się zabiegi odtwarzające unaczynienie uszkodzonej kości łódeczkowatej za pomocą przeszczepu z innej kości.

 

Rehabilitacja trwa od 3 do 6 miesięcy i obejmuje:

• stosowanie jeszcze w trakcie unieruchomienia czy zespolenia metalowymi łącznikami magnetoterapii, która stymuluje zrost kości,
• zaraz po zdjęciu gipsu oszczędzanie chorej ręki i unikanie ruchów nasilających ból,
• leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne),
• ćwiczenia przywracające sprawność manualnej ręki,
• fizykoterapię (elektroterapia, pole magnetyczne, laseroterapia, ultradźwięki, kąpiel wirowa chorej ręki),
• masaż poprzeczny, który przyspiesza przebudowę tkanek, rozluźnia, poprawia ukrwienie,
• terapię manualną (techniki mobilizacji lub manipulacji, które odblokują staw i przywrócą mu fizjologiczną ruchomość),
• kinesiotaping,
• dietę bogatą w białko, wapń i witaminę D.