Dyskopatią nazywamy stan, w którym dochodzi do uszkodzenia pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego z przemieszczaniem się jądra miażdżystego w kierunku kanału kręgowego. Wyróżnia się trzy okresy chorobowe uzależnione od stopnia zaawansowania dyskopatii: wypuklina krążka międzykręgowego, przepuklina oraz sekwestracja krążka międzykręgowego.
Przyczyny
Problem dyskopatii (zazwyczaj lędźwiowej) najczęściej dotyczy ludzi w wieku średnim, to jest 30-40 lat. Mechanizmem prowadzącym do przemieszczania się jądra miażdżystego jest nadmierny wysiłek fizyczny bądź uraz, wskutek czego dochodzi do przeciążenia krążka międzykręgowego na danym poziomie. Najczęściej pacjenci mówią o dźwiganiu nadmiernego ciężaru, wyczerpującej aktywności sportowej lub upadku z wysokości.
Zazwyczaj jednak przepuklina jądra miażdżystego spowodowana jest stosunkowo nieznacznym urazem albo przeciążeniem kręgosłupa. Podobne sytuacje występują u starszych pacjentów ze współistniejącymi zmianami zwyrodnieniowymi w zakresie pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego. Zwyrodnienie krążka międzykręgowego jest to proces postępujący z wiekiem, związany ze stopniowym jego odwodnieniem i mikrourazami.
Dyskopatia może prowadzić do wystąpienia objawów klinicznych w dwóch niezależnych mechanizmach – ucisku korzenia nerwowego oraz podrażnienia tkankowego, wywołującego procesy zapalne.
Objawy
Oznaki dyskopatii lędźwiowej:
- Ból miejscowy, promieniujący. Najczęściej pojawia się w obrębie pośladków, tylnej powierzchni ud, bocznej części podudzi oraz łydkach.
- Zaburzenia czucia odczuwane jako mrowienie, palenie, zaciskanie w określonej lokalizacji kończyny dolnej.
- Ograniczenie sprawności ruchowej związane z zaburzeniem funkcji włókien motorycznych unerwiających poszczególne grupy mięśniowe kończyny dolnej np. opadanie stopy.
- Rzadziej dolegliwości pęcherzowe lub jelitowe powodujące problemy z wydalaniem. Jeśli dodatkowo, u mężczyzn występuje upośledzenie funkcji seksualnej, to zaburzenia obserwowane noszą nazwę zespołu ogona końskiego. Dzieje się tak w przypadku masywnych przepuklin jądra miażdżystego, które uciskają poprzez worek oponowy korzenie nerwowe unerwiające pęcherz moczowy oraz jelito. Na ogół zespół ogona końskiego jest pilnym wskazaniem do operacji.
Zakres i lokalizacja powyższych objawów klinicznych w dużej mierze uwarunkowana jest poziomem uszkodzenia krążka międzykręgowego. W niektórych przypadkach dyskopatii lędźwiowej praktycznie wcale nie występuje ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa.