Jest to zespół bólowy okolicy kości guzicznej. Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego bólu w okolicy kości ogonowej, który nasila się po przyjęciu pozycji siedzącej. Występuje duża tkliwość palpacyjna, rzadziej ból promieniujący. Mechanizmem prowokującym dolegliwości jest na ogół upadek na kość guziczną z wysokości, powodujący uszkodzenie więzadeł krzyżowo-guzicznych i patologia ruchomości kości szczególnie w pozycji siedzącej. W większości wszystkich przypadków coccygodynii pacjentami są kobiety. Objawy mogą być również wynikiem pourazowego uszkodzenia kości ogonowej po skomplikowanym porodzie.
Objawy i leczenie
Samoistna coccygodynia bywa uważana za chorobę psychosomatyczną, jako efekt zwiększonego napięcia w obrębie miednicy. U wielu chorych stwierdza się:
- nadmierna ruchomość kości ogonowej lub przeciwnie zablokowanie ruchu,
- zwichnięcie lub nadmierny rozwój tkanki chrzęstno-kostnej kości ogonowej,
- często współistnieje z depresją.
Czynnikami patogennymi są: siedzący tryb życia, przewlekły stres, zwiększone napięcie mięśni dna miednicy, ciąża, porody.
Leczenie coccygodynii czynnościowej odbywa się tak jak przy zespole dźwigaczy odbytu. W przypadku złamań kości ogonowej tylko operacyjne. Gdy nie istnieją przeciwwskazania można również stosować:
- bezpośrednią mobilizację kości ogonowej,
- fizjoterapię,
- ćwiczenia, masaże kości ogonowej i mięśni miednicy,
- kąpiele jodowo-solankowe,
- stosowanie środków zmiękczających stolec,
- mobilizację przepony miednicznej,
- ćwiczenia wyrównujące napięcie mięśni dna miednicy.
Napadowy ból odbytu cechuje się:
- epizodami nagłego ostrego bólu w okolicy odbytu, trwającego od kilku sekund do kilku minut,
- częściej pojawia się w nocy,
- ulgę w bólu przynosi zgięcie kończyn w stawach biodrowych,
- przerwy pomiędzy atakami mogą wynosić od kilku godzin do kilku miesięcy.
Zespół dotyczy do 14% populacji i częściej występuje u mężczyzn. Ustępuje samoistnie w średnim wieku. Etiologia zespołu pozostaje nieznana. Czynnikiem wywołującym bólu jest stres. Leczenie napadowych bólów odbytu jest raczej zachowawcze.
W wypadku nieskutecznego leczenia zachowawczego obowiązuje leczenie operacyjne polegające na resekcji kości guzicznej.
