Jest chorobą zaliczaną do tzw. „jałowych martwic kości”. To obumieranie tkanki kostnej i chrzęstnej bez udziału chorobotwórczych drobnoustrojów. Dzieje się tak na skutek przerwania lub upośledzenia ukrwienia tkanki kostnej. Ulega ona martwicy, staje się mniej odporna mechanicznie, rozpada się i podobnie odbudowuje, ale kości najczęściej ulegają zniekształceniu. Tworzą się różnej wielkości guzki Schmorla, które występują głównie w przedniej i środkowej części trzonów. Trzony kręgowe ulegają powolnemu klinowaceniu. Powoduje to pochylenie ciała do przodu i stopniowe ograniczenie ruchomości odcinka kręgosłupa zajętego chorobą.

Przyczyny niedokrwienia są różne: czynniki wrodzone, przeciążenia, niewielkie urazy, zaburzenia hormonalne, zatory. Do zaburzeń ukrwienia dochodzi szczególnie łatwo u dzieci i młodzieży.

 

Objawy

Choroba na początku przebiega skrycie, nawet bezboleśnie. Zmiany w chorobie Scheuermanna obejmują z reguły kilka sąsiadujących ze sobą kręgów, a także krążków międzykręgowych, najczęściej na odcinku Th7-Th12. Bóle lokalizują się w chorym odcinku kręgosłupa lub bliskim sąsiedztwie i narastają po wysiłkach fizycznych, głównie w pozycjach osiowego obciążenia kręgosłupa i pochylenia w przód. Dolegliwości te zmniejszają się w pozycji leżącej.

Objawy zależą od lokalizacji szczytu kifozy. Przy lokalizacji piersiowej pogłębiona jest kifoza piersiowa oraz lordoza lędźwiowa, z uwypukleniem brzucha. Czasem obserwuje się pogłębienie lordozy szyjnej wskutek kompensacji. Lokalizacja szczytu zniekształcenia w odcinku piersiowo-lędźwiowym powoduje przedłużenie ku dołowi kifozy piersiowej ze skróceniem lordozy lędźwiowej. Jeśli kifoza dotyczy lędźwi, plecy są proste z wiotkością odcinka piersiowego.

 

Leczenie

Postępowanie uzależnione jest od stopnia zaawansowania procesu. W lżejszych przypadkach wystarczają ćwiczenia mięśni grzbietu, by utrzymać gorset mięśniowy i nauka trzymania prawidłowej postawy. Indywidualnie dobrane ćwiczenia gimnastyczne mają na celu:

• zapobieganie zniekształceniu,
• wzmocnienie osłabionych mięśni,
• zwiększenie ruchomości elastyczności kręgosłupa,
• poprawienie postawy i ogólnej sprawności fizycznej.

 

Przy silnych dolegliwościach bólowych należy zapewnić odciążenie chorego odcinka kręgosłupa. Rezultat leczenia zależy od wczesnego rozpoznania i postępowania usprawniającego, które zapobiega powstawaniu nieodwracalnych zniekształceń trzonów kręgowych. Utrwalenie się zmian chorobowych w kręgosłupie, poza znaczną deformacją postawy, może mieć wpływ na inne części układu kostnego, zmniejsza ogólną sprawność organizmu.