Więzadło krzyżowe przednie jest najważniejszym więzadłem stabilizującym staw kolanowy. Zlokalizowane jest wewnątrzstawowo. Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego powoduje bardzo dużą niestabilność kolana, jego nieprawidłową ruchomość. Uszkodzenie całkowite więzadła jest słyszalne nawet dla osób obok poszkodowanego (charakterystyczny trzask). Zadaniem ACL jest zapobieganie ruchom przednim i rotacyjnym piszczeli względem kości udowej. Ogranicza nadmierne zgięcie i wyprost kolana. Pełni też funkcję w przekazywaniu informacji z receptorów występujących w więzadle na temat aktualnego położenia stawu. Po całkowitym zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego nie ma ono możliwości zregenerowania się.

Wstępne napięcie ACL podczas ruchu zgięcia zapoczątkowuje napięcie w PCL więzadle krzyżowym tylnym i odwrotnie. Wspomagają one zmianę ruchu toczenia w ruch ślizgowy. Brak jednego zaburza pracę drugiego. Więzadło krzyżowe przednie zbudowane jest z dwóch pęczków:

• Przednio-przyśrodkowego – napięty przy ugiętym kolanie (najbardziej podatne na urazy);
• Tylno-bocznego – najbardziej napięty w wyproście.

 

Mechanizmem uszkodzenia jest uraz skrętny, przy stabilnej stopie i lekko ugiętym kolanie. Związane jest to na ogół z nagłym skrętem ciała. Często następuje uraz z koślawienia, kiedy uszkodzeniu ulega ACL, więzadło poboczne piszczelowe i łąkotka przyśrodkowa. Niekiedy powodem jest gwałtowny przeprost, nagłe zatrzymanie lub przewlekłe i stopniowe urazy więzadła. Najbardziej narażeni są koszykarze i piłkarze.

 

Objawy uszkodzenia ACL

• poczucie niestabilności, niepewności kolana,
• “uciekanie” kolana, powtarzające się podwichnięcia,
• obrzęk który może pojawić się z opóźnieniem nawet 24h, a krwiak nawet do 48h,
• ból kolana,
• dodatni wynik testu Lachmanna, testu szuflady (świeżo po urazie wynik tego testu może być zaburzony przez obronne napięcie mięśniowe czy duży obrzęk),
• w konsekwencji – uszkodzenia łąkotek, głównie ich rogów tylnych z powodu zachwiania równowagi pracy stawu oraz szybsze ścieranie chrząstki stawowej.

 

Leczenie

Proces rehabilitacji po zerwaniu ACL zależy od trybu życia, poziomu aktywności fizycznej, wieku oraz oczekiwań pacjenta. W przypadku gdy zerwane więzadło nie będzie rekonstruowane, zaleca się wzmacnianie mięśni otaczających staw z zachowaniem równowagi mięśniowej oraz ćwiczenia czucia głębokiego (nauka organizmu reakcji na brak równowagi i zagrożenia wynikające z niestabilnego podłoża). Rehabilitacja przedoperacyjna ma za zadanie doprowadzenie nogi do jak najlepszej kondycji siłowej i funkcjonalnej oraz wyćwiczenie możliwie jak największego zakresu ruchu. Im lepszy stan pacjenta przed rekonstrukcją, tym szybciej i łatwiej wraca on do sprawności. Rehabilitacja po zabiegu ma na celu uruchomienie pacjenta przez kończynę operowaną i zastosowanie wielu środków fizjoterapii, w celu jak najszybszego powrotu pacjenta do pełnej sprawności oraz zapobieganiu powikłaniom.